دوران کودکی ما، بزرگسالی ما را شکل میدهد و به همین دلیل است که روانشناسان بر اهمیت سلامت روان در سالهای اولیه زندگی تاکید کردهاند. سلامت روان کودکان و مشاوره کودک امروزه برای همهی والدین اهمیت فراوانی دارد و بسیاری از سازمانها در این راستا تلاش میکنند.
مشاوره کودک چیست؟
مشاوره کودک شاخهای از مشاوره است که فقط بر سلامت روانی و مسائل ذهنی که در کودکان ایجاد میشود تمرکز دارد. گروه سنی چیزی است که در روانشناسی مهم است، بنابراین شاخههای مختلفی از مشاوره به گروههای سنی مختلف اختصاص داده شده است. مشاوره کودک، مشاور به کودکان زیر ۱۱ سال را در نظر میگیرد. مشاوره کودک میتواند شبیه به مشاوره بزرگسالان باشد، جایی که به کودکان فضای امنی برای گفتگو داده میشود تا به طرق مختلف در جامعه ارتباط برقرار کنند.
مشاوران کودک چه کسانی هستند؟
مشاوران کودک متخصصان سلامت روان هستند که به تحولات و مسائل عاطفی، تحصیلی و اجتماعی کودکان رسیدگی میکنند. آنها بینشی در مورد نقاط عطف رشد و اثرات آن بر کودکان ارائه میدهند. مشاوران کودک در مورد کودکان با نیازهای ویژه، کودکان با مشکلات هوشی و تحصیلی، کودکانی که شاهد آسیبهای روحی یا موقعیتهایی هستند که باعث اختلالات عاطفی شدهاند و … کار میکنند.
مشاوران کودک چه نوع مسائلی را درمان میکنند؟
محیط امروز نه تنها برای بزرگسالان، بلکه برای کودکان نیز رقابتی است. در دنیای امروز، تمرکز بیشتر بر برتری در تحصیلات و فعالیتهای فوق برنامهای است که کودک در آن شرکت میکند و تمرکز بسیار کمتری بر لذت بردن از فرآیند یا فعالیتها است. بنابراین، کودکان نیز در سنین پایین با استرس و اضطراب مواجه میشوند. در کنار اختلالات عاطفی، مشاور کودک نیز نقش مهمی در شناسایی مشکلات تحصیلی و ارجاع آن به مربیان دارد. سایر مشکلات رایجی که مشاوران کودک درمان میکنند، عبارتند از:
- اضطراب
- سوءاستفاده (جسمی، جنسی، کلامی و …)
- شب ادراری
- مسائل رفتاری
- قلدری در مدرسه یا موارد دیگر
- مقابله با جدایی و طلاق والدین
- افسردگی
- مسائل خانوادگی گسترده
- غم و اندوه
- اضطراب جابهجایی
- امتناع از مدرسه
- اضطراب جدایی
- مسائل مربوط به عزت نفس
- رقابت خواهر و برادر
- کنارهگیری اجتماعی
- مشکلات خواب
انواع تکنیکهای مشاوره کودک
هر کودکی متفاوت است و مسائلی که کودکان با آن روبهرو هستند نیز متفاوت است و به همین دلیل در مشاوره کودک از تکنیکها و درمانهای متفاوتی استفاده میشود. یک مشاور باید هنگام برنامهریزی جلسه با کودکان خلاق باشد تا کودکان به طور مثبت در جلسه شرکت کنند. در اینجا یک لیست از برخی درمانهایی که در مشاوره کودک استفاده میشود را ارائه کردهایم:
۱) درمان شناختی رفتاری (CBT):
این درمان معمولا برای کودکان بزرگتر استفاده میشود. در این مورد، مشاور از برگهها یا بازیها استفاده میکند تا به کودکان کمک کند باورهای منفی خود را تغییر دهند. به عنوان مثال، اگر کودکی به دلیل جدایی والدینش برای مشاوره میآید و شروع به بیزاری از والدینش میکند، مشاور ممکن است از CBT برای به چالش کشیدن این باور استفاده کند که صرفاً به دلیل جدایی والدینش به این معنی نیست که آنها افراد بد یا والدین بدی هستند.
۲) درمان شناختی رفتاری متمرکز بر تروما (TF-CBT):
درمان تمرکز تروما در مورد کودکانی که شاهد تروما بودهاند استفاده میشود، مانند هر نوع سوءاستفاده، خشونت خانوادگی، بیتوجهی والدین، مرگ یک فرد نزدیک و … . با کمک این روش درمانی، مشاور کودکان را راهنمایی میکند تا به شیوهای واقعبینانه تروما را مدیریت کنند.
۳) بازی درمانی
بازی درمانی برای کودکان کوچکتر استفاده میشود. این یک روش درمانی عالی برای ایجاد رابطه با بچهها است. در این درمان از اشکال مختلفی از بازیها برای مشاهده رفتار کودک و درک مسائلی که ممکن است کودک با آن روبهرو باشد استفاده میشود. در این درمان، کودکان به طور طبیعی با درمانگر شروع به برقراری ارتباط با بازی میکنند.
۴) درمانهای جایگزین
موارد کمی وجود دارد که از درمانهای جایگزین مانند موسیقی درمانی، حرکت درمانی، درمان ذهن آگاهی استفاده شود، زیرا کودک ممکن است از آن سود ببرد. مشاهده شد که یک کودک مبتلا به اوتیسم که در کلاس درس خشونت میکرد، شروع به پاسخ دادن به موسیقیای که درمانگر مینواخت کرد و میتوانست در حین اجرای موسیقی با آرامش ارتباط برقرار کند. از این رو، بسته به مسائل مختلف، انتخاب روشهای درمانی انجام میشود.
مشاوره کودک چگونه کار میکند؟
کودکان توسط والدین یا مراقبانشان برای درمان مراجعه میکنند، زیرا آنها تفاوت را در جنبه عاطفی، اجتماعی، فکری یا رفتاری کودکان میبینند. معمولاً شرح حال از والدین یا مراقبان گرفته میشود. در این امر، نگرانیهای اصلی، نقاط عطف رشد کودک و … توسط والدین بیان میشود. پس از جلسه تاریخچه پرونده، تماس مشاور با کودک یا با والدین شروع میشود.
هنگامی که کودک برای مشاوره آورده میشود، تمرکز اصلی مشاور این است که او را راحت کند و با آنها ارتباط برقرار کند. رازداری حتی در مشاوره کودک نیز حفظ میشود و به والدین در مورد رازداری گفته میشود. همانطور که مشاور کودک را مشاهده میکند، آنها تصمیم میگیرند که از چه نوع درمانی استفاده کنند و چه اهدافی را تعیین کنند. در مشاوره کودک، والدین نیز ممکن است برای یک جلسه جداگانه یا مشترک با فرزندشان فراخوانده شوند.
نشانههایی که کودک شما نیاز به مشاوره دارد.
عجیبترین علامتی که نشان میدهد کودک شما ممکن است به مشاوره نیاز داشته باشد، رفتار آنهاست. ممکن است تغییر ناگهانی یا تدریجی در رفتار آنها ایجاد شود و ممکن است برای مدت طولانیتری ادامه یابد. مشاهده رفتار خارج از شخصیت کودک و صحبت در مورد آن با متخصص مهم است. جدای از آن، اگر احساس میکنید که فرزندتان تغییرات شدیدی در زندگی خود داشته است که ممکن است بر او تأثیر بگذارد، این نشانه آن است که باید برای کودک خود وقت مشاوره بگیرید:
- پرخاشگری ناگهانی
- سرکشی.
- کنارهگیری ناگهانی از موقعیتهای اجتماعی
- طغیان خشم
- کجخلقی ناگهانی
- مشکل در خواندن، نوشتن، ریاضی و … که نمره مناسبی ندارد
- شب ادراری
- کابوس، ترس از تنها خوابیدن و …
- نگرانیهای فیزیکی مکرر
- کاهش یا افزایش قابل مشاهده وزن یا اشتها
مزایای مشاوره کودک
مهمترین مزیت مشاوره کودک این است که کودکان فضای امنی برای صحبت با شخص سومی که والدین، خواهر و برادر یا عضوی از خانواده نیستند، به دست میآورند. آنها میتوانند آشکارا در مورد هر چیزی که به مشاور کمک میکند کودک را درک کند صحبت کنند. به کودک کمک میکند تا احساس بهتری داشته باشد. سایر مزایای مهم مشاوره کودک عبارتند از:
- کودکان یاد میگیرند که چگونه افکار خود را بیان کنند.
- عبارات احساسی مثبت
- پیشرفت تحصیلی
- به والدین کمک میکند تا کودک خود را بهتر درک کنند.
اهمیت مشاوره در رشد کودک
ذهن بچهها مثل اسفنج است، هرچه را که نزدیکشان باشد خیس میکند. با تجربههای خوب در دوران کودکی، کودکان در نگرش مثبت نسبت به زندگی و با تجربیات نه چندان خوب، در نگرشهای منفی غوطهور میشوند. مشاوره کودک نقش مهمی در پاکسازی نگرشهای منفی از ذهن کودک ایفا میکند و به کودکان کمک میکند تا تفکر منطقی را پرورش دهند. هر چه زودتر هر مشکلی مشخص شود، درمان آن بهتر و راحتتر انجام میشود. مشاوره به کودکان کمک میکند:
- رشد فیزیکی
- توسعه شناختی
- توسعه اجتماعی
- رشد عاطفی
مشاوره به کودکان با این عوامل مهم کمک میکند:
- توسعه اعتماد
- بیش فعالی
- مسائل توجه
- تأخیر رشد یا ناهنجاری
پیشنهاد میکنیم برای این که اطلاعاتی در رابطه با اهمیت آداب معاشرت کسب کنید و کودکان خود را به انجام آن تشویق کنید، مطلب آداب فراموش شده که هر والدینی باید به فرزند خود بیاموزد را مطالعه کنید.
یک پیشنهاد برای شما مشاور گرامی:
اگر در زمینهی مشاوره و روانشناسی کودک تجربه، تخصص و مهارت دارید، در کارسپاری ثبت نام کنید و به عنوان کارگیر با انجام سفارشات کار برای مشاوره و روانشناسی کودک از تخصص خود کسب درآمد کنید. همچنین میتوانید در بخش آگهیهای خدماتی کارسپاری برای مهارت و تخصص مشاوره و روانشناسی کودک به صورت رایگان و دائمی بدون تاریخ انقضاء، آگهی خدماتی ثبت و منتشر کنید. برای دیدن لیست آگهیهای خدماتی مشاوره و روانشناسی کودک کلیک کنید.
اگر نیاز به خدمات مشاوره و روانشناسی کودک دارید میتوانید کار خود را به صورت رایگان و خیلی ساده در کارسپاری سفارش دهید تا توسط افراد متخصص و ماهر، با کیفیت بالا و قیمت مناسب انجام شود.