عمل لیزیک چشم یکی از شناختهشدهترین و رایجترین عملهای جراحی چشم است. عمل لیزر چشم میتواند جایگزینی عالی برای عینک یا لنزهای طبی باشد.
جراحی لیزیک چشم یک عمل بسیار حساس بوده و نیاز به تجربه کافی دارد. بنابراین باید در انتخاب جراح دقت لازم را داشته باشید و بهترین جراح چشم را برای عمل لیزیک پیدا کنید.
عمل لیزیک چشم چیست؟
عمل لیزیک چشم نوعی جراحی چشم است، که در آن به کمک لیزر مشکلات بینایی برطرف میشود. در این جراحی از لیزر برای ایجاد برش دقیق روی قرنیه چشم استفاده میشود.
در چشمهایی که مشکل بینایی ندارند، قرنیه، نور را شکسته و دقیقا روی شبکیه در پشت چشم منتقل میکند. اما در چشمهایی با مشکل نزدیکبینی، دوربینی یا آستیگماتیسم دارند، نور در جای درست متمرکز نشده و تاری دید ایجاد میشود.
بیشتر افراد از نتایج لیزر چشم راضی هستند. عوارض جانبی مثل خشکی چشم در این عمل شایع است. نتیجه عمل به عیوب چشم و عوامل دیگری بستگی دارد. افراد دارای نزدیکبینی خفیف بیشترین موفقیت را در این جراحی دارند.
انواع روش عمل چشم
در انواع عمل چشم از تکنیکهای مختلفی برای رفع عیوب چشم استفاده میشود. هر تکنیک مزایا و معایبی دارد، بسته به شرایط و ترجیحات پزشک یکی از روشهای زیر برای انجام عمل جراحی چشم توصیه میشود.
۱. فوتورفراکتیو کراتکتومی (PRK)
در روش PRK به جای برداشتن فلپ (لایه نازک روی قرنیه)، قسمت بالایی (اپیتلیوم) خراش داده میشود. ۳ تا ۴ روز طول میکشد، تا سایش قرنیه بهبود پیدا کند. بیمار در کوتاه مدت درد متوسط و تاری دید را تجربه میکند. در افرادی که ممکن است، در فعالیتهای روزمره به چشم آنها ضربه بخورد، پزشک این روش را انتخاب میکند. به عنوان مثال ورزشکاران، افراد شاغل در نیروی انتظامی یا ارتش در این دسته قرار میگیرند. حتی با این روش نیز خطر پارگی کره چشم وجود دارد. پس باید در انجام فعالیتها مراقب سلامت چشمها بود.
۲. عمل لازک چشم (LASEK)
لازک به عمل لیزیک چشم بسیار شبیه است. برای افرادی که قرنیه نازک دارند، پزشک این روش را پیشنهاد میدهد. در این حالت فلپ با استفاده از دستگاه برش مخصوص (میکروکراتوم) جدا میشود. قرنیه در معرض اتانول قرار میگیرد. در عمل لازک چشم جراح بافت قرنیه کمتری را خارج میکند.
۳. لیزر اپیتلیال (epi-LASIK)
این روش تا حدودی مشابه روش لازک است. پزشک در این روش اپیتلیوم را از قسمت میانی قرنیه جدا میکند. این کار با استفاده از یک دستگاه مکانیزه انجام میشود. سپس قرنیه با لیزر تغییر شکل پیدا میکند.
۴. کاشت لنز
برای بهبود بینایی میتوان لنزهای اصلاحی را با جراحی در چشم قرار داد. این روش به طور معمول به عنوان بخشی از جراحی آب مروارید انجام میشود. برای افراد مسن کاشت لنز میتواند جایگزین لیزیک چشم باشد. زیرا ممکن است، در آینده به جراحی آب مروارید نیاز داشته باشند.
۵. بیوپتیک
این روش برای همه افراد مناسب نیست. بیوپتیک در واقع روشی ترکیبی است. یک یا چند تکنیک جراحی چشم مانند لیزیک چشم و کاشت لنز با هم ترکیب میشود.
مراحل انجام عمل جراحی لیزیک چشم
- – در ابتدا پزشک یک جلسه معاینه را با شما هماهنگ میکند. در این جلسه اندازه قرنیه و ضخامت آن را بررسی میکند و مقدار دقیق بافتی که باید از چشم خارج شود، تعیین میکند.
- – پزشکان، عموما از فناوری هدایت موج برای ارزیابی دقیق استفاده میکنند. در این آزمایش، اسکنر نمودار دقیقی همانند توپوگرافی ارائه میدهد. هرچه اندازهگیریها دقیقتر باشد، جراح میتواند در برداشتن بافت قرنیه بهتر عمل کند.
- – عمل لیزیک چشم معمولا ۳۰ دقیقه یا خیلی کمتر طول میکشد. قطره بیحسکنندهای داخل چشم ریخته میشود. سپس پزشک از وسیلهای برای باز نگهداشتن پلکها استفاده میکند.
- – جراح با استفاده از یک تیغ کوچک یا لیزر فلپ روی چشم را جدا میکند. پس از آن پزشک به قسمتی از قرنیه برای تغییر شکل دسترسی پیدا میکند.
- – جراح با استفاده از لیزر قسمتهایی از قرنیه را تغییر شکل میدهد. با هر پالس پرتو لیزر مقدار کمی از بافت قرنیه برداشته میشود. پس از تغییر شکل قرنیه، جراح فلپ را به جای قبلی خود برمیگرداند.
- – معمولا فلپ بدون بخیه بهبود پیدا میکند. در طول عمل از شما خواسته میشود، روی نقطهای از نور تمرکز کنید. در این حالت چشم خود را ثابت نگهمیدارید. در حین عمل ممکن است، بویی احساس کنید. برخی افراد این بو را به بوی موی سوخته تشبیه میکنند.
نکات مهم قبل از عمل لیزیک چشم
حتما پیش از عمل لیزیک چشم با جراح چشم جلسه مشاورهای داشته باشید. برخی از عوامل میتواند عوارض و ضرر عمل لیزیک چشم را افزایش دهد. همچنین ممکن است، نتیجه برای شخص ایدهآل نباشد.
اگر یکی از مشکلات زیر را داشته باشید، احتمال دارد، پزشک جراحی چشم را برای شما توصیه نکند. این مورد را به یاد داشته باشید، که عموما افرادی که قبل عمل مورد بررسی دقیق قرار میگیرند، بهترین نتیجه را از لیزر چشم دریافت میکنند.
- – اختلالات خودایمنی مانند آرتریتروماتوئید
- – ضعف سیستم ایمنی به دلیل استفاده از داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی و یا بیماری HIV
- – خشکی مداوم چشمها
- – تغییرات در بینایی به دلیل استفاده از داروها، تغییرات هورمونی، بارداری، شیردهی یا افزایش سن
- – التهاب قرنیه، آسیبها یا بیماریهای چشمی
- – تبخال ساده که بر ناحیه چشم اثر بگذارد.
- – آب مروارید یا آب سیاه چشم
نکات مهم:
- – در روز قبل و روز عمل لیزر چشم از آرایش چشم و استفاده از کرم و عطر خودداری کنید.
- – اگر از لنز استفاده میکنید، باید چند هفته قبل از عمل عینک را جایگزین آن کنید.
- – بسته به مدت زمان استفاده از لنز پزشک دستورالعملهای خاصی را ارائه میدهد. پزشک در معاینه اولیه از سوابق پزشکی شما پرسیده و علائمی مثل عفونت، التهاب و خشکی چشم را بررسی میکند.
مراقبتهای بعد از عمل لیزیک چشم
بلافاصله بعد از عمل ممکن است، احساس خارش یا سوزش داشته باشید. احتمالا دید کمی تار خواهد شد و کمی درد را تجربه خواهید کرد. پزشکداروهای مسکن و قطره چشمتجویز میکند.
پس از جراحی کمی طول میکشد، تا بینایی به حالت طبیعی برگردد. دو تا سه ماه بعد از عمل به طور کامل بهبود یافته و بینایی تثبیت میشود. معمولا ۲ روز بعد از جراحی پزشک وقت معاینهای هماهنگ میکند، تا روند بهبود و عوارض عمل را مشاهده کند.
در چند هفته اول نباید از لوازم آرایشی برای دور چشم استفاده کنید. برای ورزشهایی مانند شنا باید چند هفته صبر کنید. حتما در این مدت توصیههای پزشک را جدی گرفته و همه آنها را رعایت کنید. پس از جراحی لیزیک چشم، کمی طول میکشد تا بینایی به حالت طبیعی برگردد. در ۶ ماه اول باید ملاقات با چشم پزشک به صورت مرتب صورت گیرد.
مزایا عمل لیزیک چشم
عمل لیزیک چشم یکی از محبوبترین روشها برای رفع عیوب چشم محسوب میشود. هر ساله افراد زیادی این عمل را انجام میدهند. مزایای عمل لیزر چشم زیاد است. برخی از این مزایا عبارتند از:
- – بهبود سریع بینایی
- – نسبتا بدون درد
- – رضایت بالای بیماران در طولانی مدت
- – هیچ بانداژ یا بخیهای ندارد.
- – میزان عوارض پایین
- – مقرون به صرفه
معایب و عوارض احتمالی عمل لیزیک چشم
عوارضی مانند از دست دادن بینایی در عمل لیزر چشم بسیار نادر است. اما عوارض جانبی مثل خشکی چشم و مشکلات بینایی موقت نسبتا شایع است. این عوارض معمولا پس از چند هفته یا چند ماه برطرف میشوند. تعداد بسیار کمی از افراد این مشکلات را به صورت دائمی داشتهاند.
- – خشکی چشم: جراحی لیزر چشم به طور موقت باعث کاهش تولید اشک میشود. در ۶ ماه اول پس از جراحی ممکن است، این عارضه وجود داشته باشد. خشکی چشم میتواند در کیفیت بینایی تاثیرگذار باشد. معمولا چشم پزشک برای خشکی چشم قطره چشمی تجویز میکند.
- – حساسیت به نور و دید دوگانه: ممکن است، چند روز تا چند هفته پس از جراحی شبها در دید مشکل داشته باشید. افزایش حساسیت به نور و ایجاد هاله در اطراف نورها همچنین دید دوگانه در این مدت ایجاد میشود.
- – اصلاحات نادرست: این حالت بیشتر برای افراد نزدیکبین اتفاق میافتد. این عارضه زمانی ایجاد میشود، که لیزر بافت بسیار کمی را از چشمها خارج کند. در این حالت ممکن است، نیاز به عمل دوباره باشد.
- – اصلاحات بیش از حد: در این حالت لیزر بافت زیادی را از چشم خارج میکند. در این حالت برطرف کردن عارضه بسیار مشکل است.
- – مشکلات فلپ: در حین عمل جراحی، برداشتن فلپ از جلوی چشم میتواند عوارضی مانند عفونت و اشک بیش از حد ایجاد کند. ممکن است، خارجیترین لایه بافت قرنیه در طول زمان بهبود به طور غیرطبیعی زیر فلپ رشد کند.
- – برگشت به حالت قبل: گاهی ممکن است، به مرور بینایی به حالت قبل از عمل بازگردد. البته این عارضه خیلی رایج نیست.
-
– از دست دادن بینایی: احتمال ایجاد این عارضه بسیار کم است. اما گاهی ممکن است، فرد بینایی خود را از دست داده یا به وضوح گذشته نبیند.
عمل لیزیک چشم برای چه افرادی مناسب نیست؟
معمولا متخصصان چشم عمل لیزر چشم را برای افرادی با مشکلات زیر توصیه نمیکنند.
- – بیماری چشمی که باعث نازک شدن یا برآمدگی قرنیه شود. (حتی اگر فقط سابقه خانوادگی داشته باشد.)
- – از دید کلی نسبتا خوبی برخوردار است.
- – دارای نزدیکبینی شدید است.
- – مردمکهای بسیار بزرگ یا قرنیه نازک دارد.
- – با افزایش سن تغییرات در بینایی دارد.
- – فعالیتهای ورزشی انجام میدهد، که احتمال ضربه به صورت وجود دارد.
کدام مشکلات بینایی با لیزیک قابل اصلاح است؟
افراد با مشکلات مختلف بینایی میتوانند از عمل لیزیک چشم استفاده کنند. جراحی لیزر چشم گزینهای مناسب برای اصلاح یکی از مشکلات زیر است:
- – عمل لیزیک چشم آستیگمات: هنگامی که قرنیه به صورت ناهموار خم یا حتی صاف میشود، مشکل آستیگماتیسم را ایجاد میکند. در این حالت بینایی در حالت دور و نزدیک مختل میشود.
- – عمل لیزیک چشم نزدیکبین: زمانی که کره چشم بزرگتر از حد طبیعی باشد و یا خمیدگی قرینه زیاد باشد، اشعههای نور در مقابل شبکیه به هم میرسند. در این حالت دید در حالت دور تار میشود. در نزدیکبینی اجسام نزدیک بدون هیچ مشکلی دیده میشوند.
- – عمل لیزیک چشم دوربین: زمانی که کره چشم کوچکتر از حد طبیعی باشد و یا قرنیه بسیار صاف باشد، نور در پشت شبکیه متمرکز میشود. این حالت باعث میشود، دید نزدیک و گاهی دید در حالت دور تار شود.