اضافه وزن و چاقی

چاقی به طور سنتی به عنوان افزایش در وزن بدن بیش از ۲۰ درصد وزن ایده‌آل یک فرد است. وزن توسط عوامل خاصی مانند سن، قد و جنسیت تعیین می‌شود. بر اساس این عوامل، اضافه وزن را می‌توان به عنوان افزایش ۱۵ تا ۲۰ درصدی نسبت به وزن ایده‌آل تعریف کرد. با این حال، امروزه تعاریف اضافه وزن و چاقی اساسا بر اساس معیارهای قد و وزن است و نه عوارض آن. از این معیارها برای محاسبه عددی به نام شاخص توده بدنی (BMI) استفاده می‌شود.

شاخص توده بدنی BMI

این عدد، برای تعیین این‌ است که آیا یک فرد از نظر بالینی به عنوان چاق تعریف می‌شود یا خیر، اما اندازه‌گیری مستقیم چربی بدن نیست. تفسیر اعداد BMI بر اساس گروه‌بندی وضعیت وزن، مانند وزن کم، وزن سالم، اضافه وزن و چاق است که بر اساس سن و جنس تنظیم می‌شود. برای همه بزرگسالان بالای ۲۰ سال، اعداد BMI با تعیین وضعیت وزن یکسان مرتبط است. برای مثال، BMI بین ۲۵.۰ و ۲۹.۹ برابر با اضافه وزن و ۳۰.۰ و بالاتر با چاقی است. چاقی مرضی (چاقی شدید) به عنوان BMI 40.0 یا بالاتر تعریف می‌شود.

اپیدمی چاقی

وزن بدن تحت تاثیر عوامل متعددی است. شواهد قوی بر استعداد ژنتیکی برای تجمع چربی وجود دارد و چاقی معمولا در خانواده‌ها دیده می‌شود. با این حال، افزایش چاقی در جمعیت در سراسر جهان از دهه ۱۹۸۰، از سرعتی که جهش‌های ژنتیکی معمولا در جمعیت‌ها در مقیاس بزرگ وارد می‌شوند، پیشی گرفته است.

طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO) که چاقی جهانی را در سال ۲۰۱۶ بیش از ۱.۹ میلیارد بزرگسال (سن ۱۸ سال یا بیشتر) در سراسر جهان اضافه وزن داشتند و ۶۵۰ میلیون نفر که ۱۳ درصد از جمعیت بزرگسال جهان را تشکیل می‌دهند، چاق بودند.

شیوع اضافه وزن و چاقی در کشورهای مختلف، در شهرها، و در میان جمعیت مردان و زنان متفاوت است. به عنوان مثال، در چین و ژاپن، نرخ چاقی برای مردان و زنان حدود ۵ درصد بود، اما در برخی از شهرهای چین این میزان به نزدیک به ۲۰ درصد رسیده بود. در سال ۲۰۰۵ مشخص شد که بیش از ۷۰ درصد از زنان مکزیکی چاق هستند. داده‌های نظرسنجی WHO که در سال ۲۰۱۰ منتشر شد، نشان داد که بیش از نیمی از افرادی که در کشورهای منطقه جزایر اقیانوس آرام زندگی می‌کنند دارای اضافه وزن هستند و حدود ۸۰ درصد از زنان در ساموآی آمریکایی چاق هستند.

چاقی دوران کودکی

چاقی کودکان در بسیاری از کشورها به یک مشکل مهم تبدیل شده است. اضافه وزن کودکان اغلب با سختی مواجه می‌شوند و همین باعث مشکلات عاطفی، روانی و اجتماعی می‌شود. چاقی می‌تواند تاثیر منفی بر تحصیلات و وضعیت اجتماعی_اقتصادی کودک در آینده داشته باشد.

در سال ۲۰۰۴ حدود ۹ میلیون کودک آمریکایی بالای ۶ سال، از جمله نوجوانان، دارای اضافه وزن یا چاقی بودند. علاوه بر این، در دهه ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ شیوع چاقی در بین کودکان ۲ تا ۵ ساله (از ۵ درصد به ۱۰ درصد) و ۶ تا ۱۱ ساله (از ۶ درصد به ۱۵ درصد) بیش از دو برابر شده است. تا سال ۲۰۱۵، ۲۰ درصد از کودکان ۶ تا ۱۹ ساله در ایالات متحده چاق بودند. برآوردهای بیشتر در برخی از مناطق روستایی کشور نشان داد که بیش از ۳۰ درصد از کودکان در سن مدرسه از چاقی رنج می‌برند. افزایش مشابهی در سایر نقاط جهان مشاهده شد.

به عنوان مثال، در بریتانیا، شیوع چاقی در میان کودکان ۲ تا ۱۰ ساله از ۱۰ درصد در سال ۱۹۹۵ به ۱۴ درصد در سال ۲۰۰۳ افزایش یافته است و داده های مطالعه‌ای که در سال ۲۰۰۷ در آنجا انجام شد نشان داد که ۲۳ درصد از کودکان ۴ تا ۵ ساله و ۳۲ درصد از کودکان ۱۰ تا ۱۱ ساله دارای اضافه وزن یا چاق بودند. تا سال ۲۰۱۶، داده‌های WHO نشان داد که در سراسر جهان حدود ۴۱ میلیون کودک ۵ ساله یا کم‌تر دارای اضافه وزن یا چاق بودند. کودکان دارای اضافه وزن دچار شکستگی استخوان و مشکلات مفاصل می‌شوند.

اثرات چاقی بر سلامتی

چاقی ممکن است از نظر زیبایی شناختی نامطلوب باشد، به خصوص در نقاطی از جهان که لاغری ترجیح عمومی است، اما همچنین یک مشکل جدی پزشکی است. به طور کلی، افراد چاق امید به زندگی کم‌تری دارند. در واقع، در سراسر جهان، تقریبا ۹۰ درصد از موارد دیابت نوع II ناشی از اضافه وزن است. چاقی نیز عامل مهم سرطان است؛ تا سال ۲۰۱۸، اضافه وزن و چاقی عامل حدود ۱ مورد از هر ۲۵ سرطان تشخیص داده شده است. بروز سرطان مرتبط با چاقی در میان بزرگسالان نسبتا جوان ۲۵ تا ۴۹ ساله در حال افزایش است.

پس سعی کنید تا حد امکان با ایجاد عادات غذایی مناسب از افزایش وزن جلوگیری کنید.