یک واکنش آلرژیک زمانی اتفاق میافتد که سیستم ایمنی بدن از شما در برابر موادی که تهدیدی برای سلامتی شما محسوب نمیشوند، دفاع میکند. آلرژنهای رایج عبارتند از گرده، کپک و برخی غذاها. سیستم ایمنی بدن شما مسئول دفاع از بدن در برابر باکتریها و ویروسها است. در برخی موارد، سیستم ایمنی بدن شما در برابر موادی که معمولاً تهدیدی برای بدن انسان نیستند، دفاع میکند. برخی از این مواد به عنوان آلرژن شناخته میشوند و هنگامی که بدن شما به آنها واکنش نشان میدهد، باعث واکنش آلرژیک میشوند. ممکن است پس از استنشاق، مصرف یا لمس یک آلرژن واکنش آلرژیک داشته باشید.
چه چیزی باعث واکنش آلرژیک میشود؟
به نظر میرسد آلرژی ارثی باشد یعنی اگر یکی از اعضای نزدیک خانواده شما مبتلا به آلرژی است، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به آن هستید. دلایل ایجاد آلرژی نامشخص است، اما برخی از مواد معمولاً باعث ایجاد واکنش آلرژیک میشوند. افرادی که آلرژی دارند معمولاً به یک یا چند مورد از موارد زیر حساسیت دارند:
- حیوانات خانگی، مانند نوعی از گربه یا سگ (اگر به حیوان خانگی خود حساسیت دارید مطلب اقداماتی برای کاهش آلرژی به حیوانات خانگی را مطالعه کنید).
- نیش زنبور یا نیش از حشرات دیگر
- غذاهای خاص
- برخی داروها مانند پنی سیلین و آسپرین
- گیاهان خاص
- گرده
- غبار
علائم واکنش آلرژیک چیست؟
علائم یک واکنش آلرژیک میتواند خفیف یا شدید باشد. اگر برای اولین بار در معرض یک آلرژن قرار بگیرید، علائم شما ممکن است خفیف باشد. این علائم ممکن است در صورت تماس مکرر با آلرژن بدتر شوند.
واکنش خفیف:
علائم یک واکنش آلرژیک خفیف میتواند شامل موارد زیر باشد:
- کهیر یا لکههای قرمز خارشدار روی پوست.
- خارش
- رینیت آلرژیک، که ممکن است منجر به علائمی مانند احتقان بینی یا عطسه شود.
- خراش گلو
- آبریزش یا خارش چشم
واکنش شدید:
واکنشهای آلرژیک شدید (معمولاً به غذاها، نیش حشرات و داروها) میتواند علائم زیر را ایجاد کند:
- گرفتگی یا درد شکم
- اسهال
- حالت تهوع یا استفراغ
- درد یا سفتی در قفسه سینه
- مشکل در بلع
- مشکل در تنفس
- خس خس سینه
- ترس یا اضطراب
- تپش قلب
- برافروختگی صورت
- تورم صورت، چشمها یا زبان
- سرگیجه
- ضعف
یک واکنش آلرژیک شدید و ناگهانی به نام آنافیلاکسی میتواند تنها چند ثانیه پس از قرار گرفتن در معرض یک آلرژن ایجاد شود. این نوع واکنش منجر به علائم تهدید کننده زندگی میشود، از جمله:
- تورم راه هوایی
- ناتوانی در تنفس
- کاهش ناگهانی و شدید فشار خون
اگر آنافیلاکسی را تجربه کردید، فوراً به دنبال کمک اضطراری باشید. بدون درمان، آنافیلاکسی میتواند منجر به مرگ شود.
واکنش آلرژیک چگونه تشخیص داده میشود؟
اگر علائم واکنش آلرژیک را تجربه کردید، پزشک معاینهای انجام میدهد و از شما در مورد سابقه سلامتی شما میپرسد. اگر واکنشهای آلرژیک شما شدید باشد، ممکن است از شما بخواهند که دفترچهای داشته باشید که جزئیات علائم شما و موادی را که به نظر میرسد باعث بروز آنها میشوند، یادداشت کنید. ممکن است پزشک بخواهد آزمایشاتی را برای تعیین علت آلرژی شما تجویز کند. متداولترین انواع تستهای آلرژی عبارتند از:
- تستهای پوستی
- آزمایش خون
- آزمونهای چالشی (از نوع حذفی).
تست پوست:
تست پوستی شامل اعمال مقدار کمی از یک آلرژن مشکوک به پوست و مشاهده واکنش است. این ماده ممکن است:
- از طریق یک نیش کوچک روی پوست اعمال شود (آزمایش پوستی).
- تست پچ
آزمایش پوست برای تشخیص موارد زیر ارزشمند است:
- آلرژیهای غذایی، مانند آلرژی به بادام زمینی.
- آلرژی به کپک، گرده و شوره حیوانات.
- آلرژی به پنی سیلین
- آلرژی به زهر، مانند زهری که توسط زنبورها ترشح میشود.
- درماتیت تماسی آلرژیک، که جوشی است که پس از لمس یک ماده ایجاد میشود.
آزمون چالشی (از نوع حذفی):
تست چالش در تشخیص آلرژی غذایی مفید است. این شامل حذف یک غذا از رژیم غذایی برای چند هفته و مشاهده دقیق علائم هنگام مصرف مجدد غذا است.
آزمایش خون:
آزمایش خون به پزشک اجازه میدهد تا خون شما را از نظر وجود آنتی بادی در برابر یک آلرژن احتمالی بررسی کند. آنتی بادی پروتئینی است که بدن شما برای مبارزه با مواد مضر تولید میکند. زمانی که آزمایش پوست مفید یا امکان پذیر نباشد، از آزمایش خون استفاده میشود.
واکنش آلرژیک چگونه درمان میشود؟
اگر یک واکنش آلرژیک را تجربه میکنید و نمیدانید چه چیزی باعث آن میشود، ممکن است لازم باشد برای تعیین اینکه به کدام مواد حساسیت دارید به پزشک مراجعه کنید. اگر آلرژی شناخته شدهای دارید و علائمی را تجربه میکنید که خفیف است، ممکن است نیازی به مراقبتهای پزشکی نداشته باشید. در بیشتر موارد، آنتی هیستامینهای بدون نسخه مانند دیفن هیدرامین (بنادریل) میتوانند در کنترل واکنشهای آلرژیک خفیف موثر باشند.
درمان آنافیلاکسی:
اگر شما یا شخصی که میشناسید واکنش آلرژیک شدید را تجربه کرد، باید به دنبال مراقبتهای پزشکی اورژانسی باشید. بررسی کنید که آیا فرد مبتلا به آلرژی شدید نفس میکشد یا خیر. با خدمات اورژانس محلی خود تماس بگیرید و در صورت نیاز CPR را ارائه دهید. افراد مبتلا به آلرژیهای شناخته شده اغلب داروهای اورژانسی مانند تزریق خودکار اپی نفرین (EpiPen، Adrenaclick، Auvi-Q) را همراه خود دارند. اپی نفرین یک “داروی نجات” در نظر گرفته میشود زیرا راههای هوایی را باز میکند و فشار خون را افزایش میدهد.
ممکن است فرد برای تجویز دارو به کمک شما نیاز داشته باشد. اگر فرد بیهوش است، این مراحل را برای کمک به جلوگیری از شوک دنبال کنید:
- فرد را به پهلو بخوابانید.
- پاهایش را بالا ببرند.
- او را با یک پتو بپوشانید.
در صورتی که اطلاعات لازم را برای انجام اهدای قلبی ریوی یا CPR ندارید میتوانید کمکهای اولیه و آموزش CPR را مطالعه کنید.
آیا میتوانید از واکنش آلرژیک جلوگیری کنید؟
هنگامی که تشخیص دادید چه چیزی باعث واکنش آلرژیک شما میشود، میتوانید مراحل زیر را انجام دهید:
- از قرار گرفتن در معرض آلرژن اجتناب کنید.
- اگر در معرض آلرژن هستید به دنبال مراقبتهای پزشکی باشید.
- داروهایی برای کمک به درمان آنافیلاکسی حمل کنید.
ممکن است نتوانید به طور کامل از یک واکنش آلرژیک جلوگیری کنید، اما این مراحل میتواند به شما در جلوگیری از واکنشهای آلرژیک بعدی کمک کند.
برای اطلاعات بیشتر در مورد آلرژی میتوانید مطلب هر آنچه باید در مورد آلرژی و علائم آن بدانید را مطالعه کنید.
منبع