تصور کنید یک روز صبح از خواب بیدار میشوید، در آینه به خود نگاه میکنید و متوجه امری نگرانکننده میشوید. مواردی مانند: موهای نازک، کاهش خط مو، یا حتی ریزش سکهای موی سرتان. ریزش مو یک نگرانی رایج است که هم برای زنان و هم مردان اتفاق میافتد که میتواند به طور قابل توجهی بر عزتنفس و اعتمادبهنفس افراد تأثیر بگذارد. اما دیگر لازم نیست بترسید. در این مقاله، ما به دلایل پنهان ریزش مو میپردازیم، علل آن را بررسی میکنیم و راههایی برای پیشگیری و درمان آن ارائه میدهیم. از توضیح پیچیدگیهای چرخه رشد مو تا اعمال تغییرات سبک زندگی که باعث رشد موهای سالم میشود. ما شما را با دانشی که برای حفظ (یا در برخی موارد، بازیابی) موهای سالم نیاز دارید، آگاه میکنیم.
علل شایع ریزش مو
ریزش مو زمانی اتفاق میافتد که میزان ریزش مو بیشتر از میزان رشد مو باشد. به گفته دکتر اندی گورن، متخصص پوست، این بیماری به شکلهای مختلف ظاهر میشود. اغلب مردم زمانی متوجه ریزش مو میشوند که بیش از ۵۰ درصد از موها در یک ناحیه خاص سر از بین رفته باشد. یکی دیگر از علائم رایج ریزش مو، ریزش بیش از حد موها در زمان استحمام یا برس زدن مو است.
با افزایش سن، موهای ما نازکتر میشوند و بیشتر مستعد ریزش میشوند. این نازک شدن تدریجی که به عنوان آلوپسی آندروژنتیک یا الگو طاسی شناخته میشود، برای هر شخصی اتفاق بیوفتد. در این امر عوامل ژنتیکی نیز نقش مهمی دارند. در واقع سابقه خانوادگی ریزش مو، احتمال تجربه آن را برای شما افزایش میدهد. عامل مهم دیگر تغییرات هورمونی شماست، مانند تغییراتی که در دوران بارداری یا یائسگی رخ میدهد. این امر میتواند تعادل ضخامت رشد مو را مختل کند و حتی منجر به ریزش موی موقت یا طولانی شود. علاوه بر این، چه استرس در محل کار باشد و چه در زندگی پرآشوب شما، سطح استرس بالا میتواند شما را به ریزش موی شدید مبتلا کند .
مشکلات پزشکی زمینهای، از جمله اختلالات سیستم خود ایمنی، اختلال عملکرد تیروئید، و بیماریهای پوستی نیز میتوانند باعث ریزش مو شوند. Ray Nettles، دانشمند ارشد پزشکی معتقد است، برخی از داروها، مانند داروهایی برای درمان سرطان، ممکن است به عنوان یک عارضه جانبی منجر به ریزش مو شوند.
آشنایی با چرخه رشد مو
برای درک کامل ریزش مو، آگاه شدن از پیچیدگیهای چرخه رشد مو ضروری است. در زیر توضیحاتی در مورد سه فاز رشد مو که توسط پزشکان توضیح داده شده است، میپردازیم:
فاز آناژن
مرحله آناژن که به عنوان مرحله رشد نیز شناخته میشود، زمانی است که موها به مدت چندین سال به طور فعال رشد میکنند. تقریبا این مرحله بین هفت تا نه سال طول میکشد، هر چند که مدت آن بسته به عوامل فردی، مانند ژنتیک و سلامت کلی میتواند متفاوت باشد. در این دوره، فولیکول مو سلولهای جدیدی تولید میکنند و ساقه مو رشد میکند.
فاز کاتاژن
فاز کاتاژن پایان دورهای در چرخه رشد مو است. این مانند یک تعطیلات برای ریشههای موی شما است که حدود دو تا سه هفته طول میکشد. در طول این مدت توقف عملکرد ریشه، فولیکول مو منقبض شده و از منبع خون یا همان منبع تغذیه خود جدا میشوند. برخی از شرایط یا اختلالات زمینهای در چرخه رشد مو میتوانند پوستهها را پایین بیاورند و باعث ریزش غیرمنتظره شوند.
دکتر نتلز توضیح میدهد که یکی از نکات جالب در مورد مرحله کاتاژن این است که در طول بارداری فولیکولهای موی فرد تمایل دارند آن را نادیده بگیرند و در فاز آناژن باقی بمانند. در نتیجه در این مدت هیچ مویی نمیریزند و منجر به موهای مجلل و پرپشت می شوند. با این حال، همه آن موها ممکن است بلافاصله پس از زایمان شروع به ریزش کنند. این ریزش میتواند برای افرادی که انتظارش را نداشتند، تعجب آور باشد. اما این ریزش، نتیجه تجمع موهایی است که طی ۹ تا ۱۲ ماه گذشته به تدریج ریخته شده است. بنابراین، مطمئن باشید، این به خودی خود ریزش مو نیست، بلکه چرخه طبیعی است.
فاز تلوژن
در مرحله نهایی که به عنوان فاز تلوژن شناخته میشود، فولیکولهای مو حدود دو تا سه ماه استراحت میکنند. در این مرحله، فولیکول مو به حالت خفته باقی میماند و موهای قدیمی در نهایت میریزند. ریزش مو در مرحله تلوژن (شرایطی که به عنوان تلوژن افلوویوم شناخته میشود.) شایعترین نوع ریزش موی حاد است. تلوژن افلوویوم میتواند توسط عوامل مختلفی از جمله سطح استرس، تغییرات هورمونی (مانند بارداری، زایمان یا یائسگی)، کمبودهای تغذیه و مواد مغذی، برخی داروها، بیماری (مانند ریزش مو پس از کووید) یا جراحی ایجاد شود.
شایان ذکر است که چرخه رشد مو برای همه فولیکولهای مو یکسان نیست. هر موی روی سر شما میتواند در هر زمان، در فاز متفاوتی نسبت به دیگر موها باشد. به همین دلیل است که شما معمولاً ریزش روزانه حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ تار مو را به عنوان بخشی از روند متوسط رشد و جایگزینی مو تجربه میکنید.
راه های جلوگیری از ریزش مو
دکتر گورن میگوید، برای جلوگیری از ریزش مو، تنها راهحل ریشهیابی مشکل است. همچنین پزشکان بر نیاز اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از ریزش مو تاکید میکنند.
تغذیه و رژیم غذایی
دکتر نتلز می گوید: اگرچه تغذیه به طور کلی دلیل اصلی ریزش مو نیست، اما نباید نقش آن را در حفظ موهای سالم دست کم بگیرید. مصرف پروتئین کافی ضروری است، زیرا تارهای مو در درجه اول از پروتئین تشکیل شده است، بنابراین گوشت بدون چربی، ماهی، تخم مرغ، عدس و آجیل را در رژیم غذایی خود بگنجانید. علاوه بر این، اطمینان حاصل کنید که ویتامین ها و مواد معدنی کافی مانند آهن، بیوتین، روی و ویتامین E، که برای سلامت مو ضروری هستند را، مصرف میکنید .
داون جکسون بلاتنر، متخصص تغذیه معتقد است که: رژیم غذایی غنی از پروتئین، چربیهای سالم و سبزیجات، منابع تغذیهای لازم برای رشد مو را فراهم میکند .
مراقبت از پوست سر و مو
حفظ پوست سر تمیز و سالم برای رشد مناسب مو حیاتی است. موهای خود را به طور مرتب با یک شامپو و نرمکننده ملایم بشویید، تا پوست سر از آلودگی، چربی اضافی و تجمع محصول پاک شود. دکتر گورن میگوید. همچنین از رفتارهای خشن با مو، حالت دادن با گرمای بیش از حد، یا مدلهای موی بسته با کش مویی محکم، که میتواند باعث کشیدگی و شکستگی شود، خودداری کنید.بد نیست گاهی برای تقویت بیشتر موی خود و استفاده کمتر از وسایل گرمایشی برای آرایش موی خود، از تکنییکهایی همچون کراتین و پروتئینتراپی استفاده کنید. مطلب کراتین مو برای شما راهنمای مناسبی میباشد.
مدیریت استرس
استرس مزمن دشمن اصلی موهای شما است. بنابراین، کارشناسان ما توضیح میدهند که مدیریت سطوح استرس برای جلوگیری از ریزش مو ضروری است. سعی کنید برخی از فعالیتهای کاهش استرس مانند مدیتیشن یا پیادهروی را در برنامه روزانه خود بگنجانید.
شاید با انجام تمرینات ورزشی که تمرکز شما را از مشکلات برمیدارد. گاهی خود را با کمی مدیتیشن مشغول کنید. حتی نوازش کردن خود، راهی سالم برای مقابله با استرس است. نه تنها موهای شما از شما تشکر میکنند، بلکه سلامت کلی شما ارتقا مییابد.
مداخلات پزشکی برای ریزش مو
در برخی موارد، مداخلات پزشکی ممکن است برای رفع ریزش مو ضروری باشد. مشورت با یک متخصص پوست برای تعیین مناسبترین گزینه درمانی برای شما ضروری است. آنها میتوانند سابقه پزشکی شما را بررسی کنند، و بهترین اقدام را توصیه کنند. یک ارزیابی کامل همچنین میتواند علت اصلی ریزش مو را تعیین کند. اگر شرایط شما نیاز به درمان پزشکی داشته باشد، در اینجا چند گزینه موجود است.
کاشت مو
کاشت مو محبوبیت قابل توجهی در بین روشهای مقابله با طاسی به دست آورده است. با این حال، درک این نکته مهم است که کاشت مو، ریزش مو را متوقف نمیکند. دکتر نتلز توضیح میدهد که این روش فولیکولهای موی موجود را دوباره تقویت و توزیع میکند و ظاهری زیباتر را به شما هدیه میکند. در طول کاشت مو، فولیکولهای سالم مو، معمولاً در پشت یا کنارههای سر برداشته میشوند، و در مناطقی که ریزش مو دارند کاشته میشوند.
در نظر داشته باشید تراکم به دست آمده از طریق کاشت ممکن است بسیار کمتر از تراکم موهای طبیعی باشد (حدود ۵۰٪)، و همین مقدار هم ممکن است چندین جلسه برای رسیدن به نتیجه مطلوب طول بکشد. علاوه بر این، انتخاب یک متخصص حرفهای و با تجربه برای اطمینان از بهترین نتایج ممکن ضروری است.
درمانهای موضعی و داروها
درمانهای موضعی مانند ماینوکسیدیل میتوانند به طور موثری رشد مو را تقویت کرده و پیشرفت ریزش مو را کاهش دهند. ماینوکسیدیل (امکان استفاده بدون نسخه) مستقیماً روی پوست سر اعمال میشود و فولیکولهای مو را تحریک میکند و رشد مو را افزایش میدهد. این گزینه درمانی توسط FDA برای مردان و زنان تایید شده است. استفاده حداقل ۵٪ ماینوکسیدیل، نتایج قابل توجهیبرای رشد مجدد مو شاهد بودیم. مهم است که توجه داشته باشید که ماینوکسیدیل تنها دارویی است که برای زنان تأیید شده است. یکی دیگر از داروهایی که معمولا برای درمان ریزش مو استفاده می شود، فیناستراید است. این داروی خوراکی با جلوگیری از تبدیل تستوسترون به دی هیدروتستوسترون (DHT)، که دومی هورمونی مرتبط با ریزش مو است، عمل میکند. فیناستراید در درجه اول برای مردان تجویز میشود و حتما مصرف آن نیاز به نسخه پزشک دارد.
تاثیر سبک زندگی بر ریزش مو
عادات روزمره شما نیز میتواند تاثیر زیادی بر ریزش مو داشته باشد. در اینجا مواردی وجود دارد که باید در زندگی خود به آنها توجه کنید.
- خواب : خواب کافی برای رشد مو بسیار مهم است، زیرا به بدن اجازه میدهد تا خود را ترمیم و بازسازی کند. در هنگام خواب، بدن شما هورمونهای رشد (مانند ملاتونین) را ترشح میکند که با تقویت رشد موی سالم مرتبط هستند . کمبود خواب میتواند این روند را مختل کند و منجر به عدم تعادل در ترشح هورمونها شود، که به طور بالقوه به از دست دادن موی شما کمک میکند.
- ورزش : ورزش منظم گردش خون را بهبود میبخشد، که برای رساندن مواد مغذی به فولیکولهای مو ضروری است . همانطور که گفته شد، فعالیت بدنی به کاهش سطح استرس ما کمک میکند، که در روند نزولی ریزش مو موثراست.
- مصرف الکل : عادات مصرف الکل، قطعا برسلامت موهای شما تأثیر میگذارد. الکل یک دیورتیک است که میتواند منجر به کم آبی بدن از جمله پوست سر شود، که در نقش زمینی حاصلخیز برای رشد موی سالم شناخته میشود. علاوه بر این، الکل میتواند سطح هورمونها را مختل کند و بر چرخه رشد مو تأثیر بگذارد. محدود کردن مصرف الکل یا انتخاب جایگزینهای سالمتر میتواند به حفظ شرایط مناسب رشد مو کمک کند.
- عدم استفاده از مواد شیمیایی:
استفاده از مواد شیمیایی مانند انواع رنگ مو و پودرهای دکلره میتواند از عوامل تضعیف سلامت مو و در نتیجه ریزش مو شود. پس چه بهتر که سعی کنید کمتر از چنین مواد شیمیایی استفاده کنید.
اگر شما نیز علاقهمندید که بدانید در تابستان ۲۰۲۳ کدام رنگ موها ترند هستند، به مطلب ترندهای رنگ مو ۲۰۲۳ نگاهی بیاندازید.
هشدار:
اگر متوجه ریزش موی بیش از حد یا تغییرات قابل توجهی در الگوی موهای خود شدید، از مشاوری حرفهای کمک بگیرید. متخصصان پوست میتوانند ارزیابی کاملی ارائه دهند، علت اصلی ریزش مو را تشخیص دهند و گزینههای درمانی مناسب را توصیه کنند. با حمایت مناسب و اقدامات پیشگیرانه، میتوانید آیندهای با موهای سالمتر و پرتر را در آغوش بگیرید و اعتمادبهنفس خود را افزایش دهید.
اگر تمایل به داشتن موهای بلند و سالمی دارید علاوه بر موارد بالا آب برنج نیز میتواند به شما کمک فراوانی در جلوگیری از زیرش مو کند. برای درک بهتر فواید آن، مطلب آنچه در مورد آب برنج برای مو باید بدانید را مطالعه فرمایید.